SİNEK MANTARI
Amanita muscaria
Sporları: Beyaz
BOYUTLARI
Şapka: 4-11 cm çapında - 20 cm’ye kadar genişleyebilir
Sap: 5-20 cm yüksekliğinde x 0.5-2 cm çapında
Habitat: Kireçli topraklardaki yaprak döküntüleri üzerinde, sert ve yumuşak odunlu ağaçların altında bulunur. İğne yapraklılar ve huş ağacı ile mikorizal (mantar-kök) yapısı oluşturur.
Yayılımı: Avrupa’da geniş alana yayılır.
Meyvelenme: Kümeler halinde ya da tekli olarak, genellikle ağaçlık alanların derin yaprak döküntülerinde, yaz ortalarından kış başlangıcına kadar meyvelenir.
Ayırt Edici Özelliği: Hem kendi türlerinden hem de diğer mantar türlerinden sapın şapkaya yakın tarafında bulunan manşet yapısı ile ayrılan Amanita muscaria’nın şapka kısmı kırmızıdır, üzerinde ise hafif beyaz lekeler bulunur. Sap kısmı çanakçık/zarf (volva) içindedir ve şapkanın altındaki etli kısım turuncu renklidir. (Öder, 1977)
İlginç Özelliği: Muscaria Latince “sinek” anlamına gelir ve bu mantarın eski çağlardan beri sinekleri ve diğer böcekleri uzaklaştırıcı etkisinden adını alır. Sanılanın aksine çok düşük miktarda muskarin içerir. Çok zehirlidir. (Barutçiyan, 2012)
Ülkemizde doğal alanlarda yetişen bir çok zehirli mantar türü vardır. Doğada yetişen zehirli - zehirsiz mantar türlerini ayırt etmek, uzman kişiler için bile zordur. Doğada karşınıza çıkan mantarları KESİNLİKLE tüketmeyin. Gıda olarak ambalajlı olan mantarları tercih edin. Satın aldığınız ambalajlarda tüketiciyi bilgilendirmeye yönelik bilgilerin yer aldığına emin olun.
NOEL BABA'NIN BİLİNMEYEN GEÇMİŞİ
BBC'nin yaptığı bir habere göre Lapland'ın yerlileri olan Sámi halkının şamanları, geleceği görme ritüellerinde az miktarda Amanita muscaria tükettirlermiş ve diyetlerinin bir parçası olarak bu ikonik kırmızı-beyaz mantarı yiyen ve toksinlerini metabolize eden ren geyiklerinin idrarını içerlermiş - bir yerde mantarın psikoaktif bileşikleriyle dolu ama toksinlerinden arınmış yerel bir içki de diyebiliriz.
Amanita muscaria'nın insanlar üzerindeki bilinen en yaygın etkilerinden bir diğeri ise uçma hissidir; bu etki, yabancı basında çıkan kimi haberlere göre (New York Times) yeni yıl ile ilişkilendirdiğimiz noel babanın kırmızı ve beyazlara bürünmüş olarak ren geyiğinin çektiği kızağı üzerinde gökyüzünde uçma hikayesinin kökeni olabilir.
ÖNEMLİ BİLGİ
Türkiye’nin ilk online tıbbi ve aromatik bitki kütüphanesi olma özelliğini taşıyan ÇerçiYusuf.org; geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamaları, fitoterapi, aromaterapi, uçucu yağlar, sabit yağlar, hidrolatlar (çiçek suları), maserat yağlar, vitaminler, mineraller, besin takviyeleri, ağaçlar, mantarlar, reçineler, killer, tıbbi ve aromatik bitkiler ile ilgili referanslı bilgiyi erişilebilir ve anlaşılır hale getirerek, kamuoyu sağlığını koruma amacıyla hazırlanmıştır.
Bu site ve içinde yer alan bilgiler, görseller ve infografikler kullanılırken unutulmamalıdır ki;
Doğal veya tıbbi demek zararsız demek değildir.
CerciYusuf.org bir tedavi rehberi veya tıbbi bir kaynak değildir. Bu sitede yer alan bilgiler tedavi amaçlı kullanılmamalı ve kesinlikle yetkili bir sağlık uzmanının tavsiyeleri yerine koyulmamalıdır.
Her doğal ürünün birden çok kullanım alanı olabileceği gibi, bu ürünlerin şifalı etkilerinden faydalanmak için kullanım alanlarına göre farklı doz, frekans ve tedavi süreleri uygulanması gerekir. Herhangi bir doğal ürün az kullanıldığında etkisiz, çok kullanıldığında zararlı olabilir.
Her bir bireyin bünyesi farklıdır ve benzer/aynı semptomlara sahip bir çok hastalık/rahatsızlık vardır. Sağlık sorunlarınıza tanı koyulması, tedavi geliştirilmesi ve gözetim altında tutulması için mutlaka yetkili bir sağlık uzmanına başvurun.
Uçucu yağlar yoğun yapıları ve güçlü bileşimlerinden dolayı, uygulamada azami özen, dikkat ve bilgi gerektirirler. Her uçucu yağ direkt cilde uygulanamayacağı gibi, her uçucu yağa aynı dozda ve sıklıkta maruz kalmak da doğru değildir. Yetkili bir sağlık görevlisi reçete etmediği sürece uçucu yağlar kesinlikle dahili (yutarak) kullanılmamalıdır.
Bu sitenin kütüphanelerinde bulunan görseller (ör: bitki fotoğrafları, reçine görselleri vb.), doğal materyalleri tanıma, kalitesine karar verme ve/ya toplamada kullanılmaz. Sitede kullanılan uçucu, sabit ve maserat yağ görselleri, ilgili yağların orijinal görüntü ve dokusunu yansıtmayabilir. CerciYusuf.org’da bulunan bütün görseller temsilidir.
ÇerçiYusuf.org içeriklerinden kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz. Bu sitede yer alan hiçbir içerik kanuna aykırı ve izinsiz olarak kopyalanamaz, başka yerde yayınlanamaz.
CerciYusuf.org'daki tüm bilgiler; doktor, eczacı ve uzman yayınlarından azami özenle derlenmiş olmakla beraber, yayıncı bu bilgilerin eksiksiz veya kesinlikle doğru olduğunu garanti edemez. Yazarlar ve yayıncı bu sitedeki bilgilerin kullanımından doğrudan veya dolaylı kaynaklanacak herhangi bir zarar ve olumsuzluğun sorumluluğunu peşinen reddeder.
DÜZELTİLMESİ GEREKEN, EKSİK VEYA YANLIŞ BİR BİLGİ OLDUĞUNU DÜŞÜNÜYORSANIZ BİZE YAZIN
REFERANSLAR
Barutçiyan, J. (2012) “Türkiye’nin Mantarları-1” Oğlak Yayıncılık ve Reklamcılık Ltd. Şti., İstanbul
Güner, H., Aysel, V. & Sukatar, A. (2011) “Tohumsuz Bitkiler Sistematiği, Cilt 2, Mantarlar ve Likenler” Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Yayınları, No: 138. Ege Üniversitesi Basımevi (Ocak, 2012), Bornova-İzmir
Læssøe, T. (1996) “Mushrooms & Toadstools” Dorling Kindersley Limited (August, 2013), London-UK
Öder, N. (1977) “Bazı Zehirli Mantarlar ve Mantar Zehirlenmelerinde İlk Yardım” Ankara. Şafak Matbaası
Svrček, M. (1983) “The Hamlyn Book of Mushrooms and Fungi” The Hamlyn Publishing Group Limited, Middlesex-England